Τεχνικός Ασφαλείας

Τεχνικός Ασφαλείας

Ο τεχνικός ασφαλείας παρέχει συμβουλευτικές και επικουρικές υπηρεσίες σε μια επιχείρηση. Ο ρόλος του είναι να φροντίζει για την ασφάλεια και την υγιεινή των εργαζομένων σε επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 50 εργαζόμενους. Σε επιχειρήσεις που απασχολούν περισσότερα άτομα είναι απαραίτητη η συνεργασία τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας. Επίσης, η απασχόληση του τεχνικού ασφαλείας εξαρτάται από την κατηγορία επικινδυνότητας οι οποίες σύμφωνα με τη νομοθεσία χωρίζονται σε τρεις (3):

• Κατηγορία Α΄ - Υψηλή επικινδυνότητα

  Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται ορυχεία, μεταλλεία, λατομεία, βιομηχανίες επεξεργασίας επικίνδυνων υλικών και γενικότερα χώροι εργασίας όπου υπάρχει έντονος ο κίνδυνος πρόκλησης εργατικού ατυχήματος και πρέπει να ληφθούν μέτρα πρόληψης.

• Κατηγορία Β΄ - Μέση επικινδυνότητα

  Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν βιομηχανίες τροφίμων και ποτών, βιοτεχνίες, αλιευτικές δραστηριότητες κ.ά.

• Κατηγορία Γ΄ - Χαμηλή επικινδυνότητα

  Στη τρίτη κατηγορία που θεωρείται και αυτή με τη χαμηλότερη επικινδυνότητα ανήκουν υπηρεσίες, ξενοδοχεία και τουριστικές επιχειρήσεις, εμπορικές επιχειρήσεις, εκπαιδευτικές και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις. Εδώ ο ρόλος του τεχνικού ασφαλείας είναι περισσότερο συμβουλευτικός και προτείνει τρόπους βελτίωσης των συνθηκών εργασίας και του εργασιακού περιβάλλοντος.

Εάν μια επιχείρηση έχει εργασίες που άπτονται σε πάνω από μια κατηγορίες, η επιχείρηση αυτή κατατάσσεται στη πιο δυσμενή κατηγορία με την υψηλότερη επικινδυνότητα ή σε αυτή που αντιστοιχεί στη κυριότερη απασχόληση της, αν αυτή αποτελεί πολύ σημαντικό ποσοστό των εργασιών της. Καλό είναι σε αυτή τη περίπτωση να ζητηθεί η γνώμη της αρμόδιας Υπηρεσίας.

Καθήκοντα Τεχνικού Ασφαλείας

1. Συμβουλεύει πάνω στα θέματα του σχεδιασμού και προγραμματισμού, κατασκευής αλλά και συντήρησης των εγκαταστάσεων μιας επιχείρησης.
2. Εισάγει καινούριες παραγωγικές διαδικασίες.
3. Επιλέγει και ελέγχει την επάρκεια και αποτελεσματικότητα των μέσων της ατομικής προστασίας.
4. Σχεδιάζει και διευθετεί τις θέσεις κα το περιβάλλον εργασίας.
5. Οργανώνει γενικά την παραγωγική διαδικασία.
6. Εξασφαλίζει μέσω συνεχών ελέγχων την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και των τεχνικών μέσων πριν αλλά και κατά την εφαρμογή τους.
7. Εφαρμόζει και επιβλέπει την εφαρμογή όλων των μέτρων ασφαλείας που αφορούν την υγεία και ασφάλεια.
8. Φροντίζει για την πρόληψη ατυχημάτων.
9. Ενημερώνει για όλα τα θέματα της αρμοδιότητας τη διεύθυνση της επιχείρησης ή τους προϊσταμένους των τμημάτων.

Ο τεχνικός ασφαλείας επιβλέπει τις συνθήκες εργασίας

1. Ο τεχνικός ασφαλείας για να επιβλέψει τις συνθήκες εργασίας έχει καθήκον:

   1. Nα κάνει τακτική επιθεώρηση των θέσεων εργασίας για τη διασφάλιση των συνθηκών υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων. Να ενημερώνει για οποιαδήποτε τυχόν αμέλεια στα μέτρα υγείας και ασφάλειας. Τέλος, να σχεδιάζει και να συμβουλεύει για αντισταθμιστικά μέτρα που θα ρυθμίζουν τις αμέλειες και τις παραλείψεις και να επιβλέπει και διασφαλίζει τη σωστή εφαρμογή τους.
   2. να διασφαλίζει μέσω της επίβλεψης ότι γίνεται σωστή χρήση των ατομικών μέσων προστασίας,
   3. να διερευνά τα αίτια στην ατυχή περίπτωση εργατικών ατυχημάτων, και αφού κάνει ανάλυση και αξιολόγηση των αιτιών και καταλήξει σε αποτελέσματα μέσω της έρευνας του να προτείνει μέτρα για την αποφυγή όμοιων ατυχημάτων στο μέλλον,
   4. να εποπτεύει την εκτέλεση ασκήσεων πυρασφάλειας και συναγερμού για τη διασφάλιση της ετοιμότητας προς αντιμετώπιση μελλοντικών ατυχημάτων.

2. Για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας στην επιχείρηση ο τεχνικός ασφάλειας έχει υποχρέωση:

   1. να διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι της επιχείρησης ακολουθούν όλους τους κανόνες υγείας και ασφάλειας. Ακόμη, οφείλει να τους ενημερώνει για τους επαγγελματικούς κινδύνους και να τους καθοδηγεί ώστε να αποτρέπονται οι κίνδυνοι που προκύπτουν από την εργασία τους.
   2. να βοηθά στην υιοθέτηση και σωστή εφαρμογή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που στοχεύουν στην εκπαίδευση των εργαζομένων για θέματα υγείας και ασφάλειας.

3. Ένας τεχνικός ασφαλείας μπορεί να απορροφάται μέσα στην ίδια επιχείρηση και σε άλλες δραστηριότητες με άλλα καθήκοντα, μετά τη συμπλήρωση των μίνιμουμ ωρών απασχόλησης τους ως τεχνικός ασφάλειας.

4. Ο τεχνικός ασφαλείας έχει κατά τη διάρκεια του έργου του ηθική ανεξαρτησία. Αυτό σημαίνει ότι για οποιαδήποτε προβλήματα και διαφωνίες προκύψουν στην συνεργασία, για θέματα που είναι αρμόδιος ο τεχνικός ασφαλείας, δεν μπορούν αυτές οι διαφωνίες να αποτελέσουν λόγο καταγγελίας της σύμβασης τους. Πρέπει πάντοτε η απόλυση του τεχνικού ασφαλείας να είναι αιτιολογημένη.

5. Ο τεχνικός ασφάλειας είναι υποχρεωμένος να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο. Σε κάθε περίπτωση ο τεχνικός ασφαλείας έχει υποχρέωση να τηρεί το επιχειρησιακό απόρρητο. Με τον όρο αυτό εννοούμε ότι οποιαδήποτε εμπιστευτική πληροφορία ή οποιοδήποτε εμπιστευτικό έγγραφο φτάσει σε αυτόν δεν μπορεί να την αναδημοσιεύσει ούτε να την χρησιμοποιήσει εναντίον της εταιρίας.

Πως υπολογίζονται οι ώρες εργασίας του Τεχνικού Ασφαλείας

Με βάση την παραπάνω κατηγοριοποίηση έχουν καθοριστεί συντελεστές που πολλαπλασιαζόμενοι με τον αριθμό των εργαζομένων υπολογίζονται οι ελάχιστες ώρες ετήσιας απασχόλησης του τεχνικού ασφαλείας, οι οποίες κατανέμονται κατά μήνα με κοινή συμφωνία μεταξύ εργοδότη και της Επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Οι ώρες αυτές δεν μπορούν να είναι λιγότερες από 25 για επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 20 εργαζόμενους, 50 ώρες για επιχειρήσεις που απασχολούν από 20 μέχρι 50 εργαζόμενους και 75 ώρες για επιχειρήσεις που απασχολούν προσωπικό άνω των 50 εργαζομένων.

Πως γίνεται κάποιος Τεχνικός Ασφαλείας

Για να γίνει κάποιος τεχνικός ασφαλείας, εκτός από το αντίστοιχο πτυχίο του που πρέπει να έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία, πρέπει να διαθέτει άδεια ασκήσεως επαγγέλματός από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος και την ανάλογη προϋπηρεσία. Η προϋπηρεσία που αναγνωρίζεται ως ικανή για να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα του τεχνικού ασφαλείας εξαρτάται από τον τίτλο σπουδών που διαθέτει ο ενδιαφερόμενος. Για απόφοιτους ανώτατων πανεπιστημιακών και πολυτεχνικών σχολών η προϋπηρεσία αυτή είναι δυο χρόνια, για απόφοιτους τεχνολογικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων τουλάχιστον πέντε χρόνια και για απόφοιτους λυκείου με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος τουλάχιστον οκτώ χρόνια προϋπηρεσία.

Ποιοί μπορούν να γίνουν τεχνικοί ασφαλείας σε μια επιχείρηση

Ο εργοδότης μπορεί να αναθέσει τα καθήκοντα του Τεχνικού Ασφαλείας σε εργαζόμενο στην επιχείρηση με το αντίστοιχο πτυχίο και τις ανάλογες προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος, σε άτομο εκτός της επιχείρησης ή να συνάψει σύμβαση με Εξωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης ΕΞΥΠΠ. Επιπλέον, μπορεί να επιλέξει συνδυασμό αυτών των δυνατοτήτων. Σε αυτή τη περίπτωση τα άτομα που θα εργαστούν ως Τεχνικοί ασφαλείας, τα άτομα οφείλουν να συνεργάζονται μεταξύ τους. Ο εργοδότης, πριν από την ανάθεση καθηκόντων Τεχνικού Ασφαλείας, πρέπει να κάνει γνωστό στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας:

• Τα τυπικά και ουσιαστικά του προσόντα.
• Τον χρόνο απασχόλησης του με τα καθήκοντα του Τεχνικού Ασφαλείας.
• Τον αριθμό των εργαζομένων στην επιχείρηση.
• Τον ελάχιστο προβλεπόμενο χρόνο απασχόλησης του Τεχνικού Ασφαλείας.
• Την κατάσταση με την υλικοτεχνική υποδομή που διαθέτει η επιχείρηση για τη κάλυψη των υποχρεώσεων της.
• Την κατάσταση με την υλικοτεχνική υποδομή και τις υπηρεσίες που θα λαμβάνει συμπληρωματικά από ΕΞΥΠΠ στην περίπτωση που τα διατιθέμενα μέσα δεν επαρκούν.

Νομοθετήματα που ρυθμίζουν το πλαίσιο απασχόλησης του τεχνικού ασφαλείας και του γιατρού εργασίας:

1. Ν. 1568/85 (ΦΕΚ 177/Α/85) "Υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων"
2. Π.Δ. 294/88 (ΦΕΚ 138/Α/88) "Ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας, επίπεδο γνώσεων και ειδικότητα τεχνικού ασφαλείας για τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του άρθρου 1 του Ν.1568/85".
3. Π.Δ. 17/96 (ΦΕΚ 11/Α/96) "Μέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία σε συμμόρφωση με τις οδηγίες 89/391/ΕΟΚ και 91/383/ΕΟΚ"
4. Π.Δ. 159/99 (ΦΕΚ157/Α/3-8-99) "Μέτρα για την βελτίωση της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κλπ (τροποποίηση Π.Δ. 17/96)"
5. Νόμος Υπ'Aριθμ. 3144/ 2003 (ΦΕΚ 111/Α/8-5-2003) « Κοινωνικός διάλογος για την προώθηση της απασχόλησης και την κοινωνική προστασία και άλλες διατάξεις».

Ποιες επιχειρήσεις αφορούν τα νομοθετήματα;

Τα νομοθετήματα δεσμεύουν νομικά τις επιχειρήσεις που έχουν έστω και έναν εργαζόμενο. Άρα όλες οι επιχειρήσεις που έχουν έστω έναν εργαζόμενο ως εργατικό δυναμικό είναι υποχρεωμένοι να διαθέτουν τεχνικό ασφαλείας. (παράγραφοι 1 και 2 άρθρο 4 Π.Δ. 17/1996, Ν.1568/1985 κωδικοποιημένος με τον Ν.3850/2010).

Ποιές επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να έχουν "γιατρό εργασίας";

Οι επιχειρήσεις που είναι υποχρεωμένες να διαθέτουν "γιατρό εργασίας" είναι οι επιχειρήσεις με εργατικό δυναμικό άνω των 50 ατόμων ή όσες έχουν έστω και έναν εργαζόμενο εφόσον οι εργασίες τους είναι σχετικές με μόλυβδο, αμίαντο και βιολογικούς παράγοντες (Π.Δ.94/87, Π.Δ. 70α/88, Πδ.186/95).

Μπορεί ο εργοδότης να γίνει ο τεχνικός ασφαλείας στην επιχείρηση του;

Ο εργοδότης μπορεί να αναλάβει τα καθήκοντα του τεχνικού ασφαλείας σε επιχειρήσεις που υπάγονται στις κατηγορίες Β και Γ και η επιχείρηση απασχολεί λιγότερο από 50 εργαζομένους. Για να αναλάβει χρέη ως τεχνικός ασφαλείας ο ίδιος ο εργοδότης θα πρέπει να διαθέτει πτυχίο για ειδικότητα τεχνικού ασφαλείας που προβλέπεται για το τομέα οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο υπάγεται η επιχείρηση του.

• Για τις επιχειρήσεις που απασχολούν λιγότερους από 20 εργαζομένους και υπάγονται στη κατηγορία επικινδυνότητας Β, για να γίνει ο εργοδότης τεχνικός ασφαλείας, θα πρέπει να διαθέτει τα ανάλογα προσόντα και μια από τις ειδικότητες τεχνικών ασφαλείας που δεν προβλέπεται για το κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο υπάγεται η επιχείρηση του. Επιπρόσθετα, για να πληροί τις προϋποθέσεις για ανάληψη καθηκόντων τεχνικού ασφαλείας, θα πρέπει να παρακολουθήσει ανάλογο επιμορφωτικό σεμινάριο διάρκειας τουλάχιστον 35 ωρών.
• Για τις επιχειρήσεις που ανήκουν στη κατηγορία επικινδυνότητας Β και έχουν ως μέγιστο αριθμό εργατικού δυναμικού τους 6 εργαζομένους, ο εργοδότης μπορεί να γίνει ο ίδιος τεχνικός ασφαλείας για την επιχείρηση του, εφόσον παρακολουθήσει ανάλογο επιμορφωτικό σεμινάριο 35, τουλάχιστον, ωρών. Ο εργοδότης θα πρέπει να διαθέτει πτυχίο με τεχνική ειδικότητα από Τεχνολογικό Επαγγελματικό Εκπαιδευτήριο ή από Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης ή πτυχίο από κάποια άλλη αναγνωρισμένη τεχνική επαγγελματική σχολή, με τομέα σπουδών ανάλογο του τομέα της δραστηριότητας της επιχείρησης.
• Για επιχειρήσεις που ανήκουν στη κατηγορία Β και διαθέτουν εργατικό δυναμικό 3 εργαζομένων, ο εργοδότης μπορεί να αναλάβει καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας στην επιχείρηση του, εφόσον, παρακολουθήσει σεμινάριο 35, τουλάχιστον, ωρών. Επίσης, θα πρέπει να διαθέτει άδεια άσκησης τεχνικού επαγγέλματος εμπειροτέχνη. Το αντικείμενο της άδειας ασκήσεως τεχνικού επαγγέλματος θα πρέπει να είναι σχετικό με τον τομέα δραστηριότητας της επιχείρησης ή να διαθέτει αποδεδειγμένη εμπειρία, τουλάχιστον 10 ετών, για την οικονομική δραστηριότητα με την οποία θα ασχοληθεί ως τεχνικός ασφαλείας.

Σε περίπτωση που ο εργοδότης θα αναλάβει τα καθήκοντα του τεχνικού ασφαλείας είναι υποχρεωμένος να αναθέτει τη σύνταξη της γραπτής εκτίμησης κινδύνου της επιχείρησης σε τρίτο πρόσωπο με ανάλογα προσόντα και διαθέτουν μια από τις ειδικότητες τεχνικών ασφαλείας, οι οποίες προβλέπονται για το κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στις οποίες υπάγεται η επιχείρηση του.

Υποχρεώσεις εργαζομένων απέναντι στον τεχνικό ασφαλείας

Οι εργαζόμενοι έχουν από τη πλευρά τους υποχρεώσεις απέναντι στον τεχνικό ασφαλείας, ανεξάρτητα αν είναι ο εργοδότης τους ή εξωτερικός συνεργάτης. Οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν τις υποδείξεις του τεχνικού ασφαλείας, να εφαρμόζουν τους κανόνες υγείας και ασφάλειας. Ο κάθε εργαζόμενος είναι υποχρεωμένος να φροντίζει για την προσωπική του υγεία και ασφάλεια, αλλά και για την υγεία και ασφάλεια των υπόλοιπων εργαζόμενων, που επηρεάζονται από τις πράξεις, σφάλματα και παραλείψεις κατά τη διάρκεια της εργασίας του. Αυτές οι κατευθυντήριες οδηγίες θα δοθούν στους εργαζομένους από τον εργοδότη και τον τεχνικό ασφαλείας.

Σημείωση: Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως από τη συμπεριφορά των εργαζομένων ως προς την τήρηση των κανόνων για την ασφάλεια και την υγεία τους, την τελική ευθύνη για ότι συμβεί έχει ο εργοδότης.

Κυρώσεις και ποινικές ευθύνες

Σε περίπτωση παράβασης της νομοθεσίας για τον Τεχνικό ασφαλείας, ο νόμος προβλέπει σοβαρές κυρώσεις. Πιο συγκεκριμένα, κάθε εργοδότης που, με πρόθεση έχει παραβεί τη νομοθεσία για το τεχνικό ασφαλείας θα τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών ή με χρηματική ποινή τουλάχιστον εννιακοσίων ευρώ (900,00€) ή και με τις δύο αυτές ποινές!

Σε περίπτωση που ο εργοδότης παραμελήσει τη νομοθεσία για τον τεχνικό ασφαλείας θα αντιμετωπίζει κυρώσεις χρηματικές ή ακόμα και φυλάκιση μέχρι ένα έτος.